Στην παραδοχή ότι τα τούνελ που υπάρχουν στη Λωρίδα της Γάζας είναι για να βρίσκουν καταφύγιο οι ένοπλοι της Χαμάς και όχι για να προστατευθούν οι άμαχοι προχώρησε το μέλος του πολιτικού γραφείου της παλαιστινιακής οργάνωσης, Μούσα Αμπού Μαρζούκ.

Ερωτηθείς, δηλαδή, σε συνέντευξη που μεταδόθηκε στο Russia Today TV γιατί η Χαμάς δεν έχει χτίσει καταφύγια για τους αμάχους στη Γάζα δεδομένου ότι έχει κατασκευάσει 500 χλμ. υπόγειες σήραγγες, ο Μαρζούκ απάντησε:

«Χτίσαμε τα τούνελ γιατί δεν έχουμε άλλο τρόπο να προστατευτούμε και να μην σκοτωθούμε. Αυτά τα τούνελ προορίζονται για να μας προστατεύσουν από τα αεροπλάνα. Πολεμάμε μέσα απο τα τούνελ».

Ειδικά, δε, για τους αμάχους το στέλεχος της Χαμάς απάντησε ότι «όλοι γνωρίζουν πώς το 75% όσων βρίσκονται στη Λωρίδα της Γάζας είναι πρόσφυγες και είναι ευθύνη του ΟΗΕ να τους προστατεύσει. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης είναι υποχρέωση των κατοχικών δυνάμεων να τους παρέχει τα απαραίτητα για όσο διάστημα είναι υπό κατοχή».

Πώς κατασκευάστηκαν;

Ένα από τα βασικά ερωτήματα που θέτουν οι Ισραηλινοί είναι πώς κατάφεραν οι Παλαιστίνιοι της Χαμάς να κατασκευάσουν αυτό το τεράστιο δίκτυο έχοντας ελάχιστα μέσα. Χρησιμοποιήθηκαν μηχανήματα για την κατασκευή σηράγγων ή απλώς χιλιάδες άνδρες ταγμένοι στον σκοπό της Χαμάς έσκαβαν για χρόνια τις υπόγειες αυτές διαδρομές με τα χέρια και με πρωτόγονα εργαλεία; Πιθανόν το δεύτερο λένε αναλυτές.

Το Ισραήλ κατηγορεί εδώ και καιρό τη Χαμάς ότι εκτρέπει το σκυρόδεμα που προοριζόταν για πολιτικούς και ανθρωπιστικούς σκοπούς προς την κατασκευή σηράγγων. Οι επικριτές της Χαμάς λένε επίσης ότι οι τεράστιες δαπάνες της οργάνωσης για τις σήραγγες θα μπορούσαν να έχουν πληρωθεί για αστικά καταφύγια βομβών ή δίκτυα έγκαιρης προειδοποίησης, όπως αυτά που βρίσκονται στην άλλη πλευρά των συνόρων στο Ισραήλ.

Το μετρό της Γάζας

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο υπόγειο δίκτυο, το οποίο οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας αποκαλούν στην καθομιλουμένη «μετρό της Γάζας». Είναι ένας τεράστιος λαβύρινθος σηράγγων, κατά ορισμένους υπολογισμούς αρκετά χιλιόμετρα κάτω από τη γη, που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ανθρώπων και αγαθών, για την αποθήκευση ρουκετών και αποθηκών πυρομαχικών και για τη στέγαση κέντρων διοίκησης και ελέγχου της Χαμάς, όλα, μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των αεροσκαφών και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών επιτήρησης των Ισραηλινών.

Η Χαμάς το 2021 ισχυρίστηκε ότι έχει κατασκευάσει σήραγγες μήκους 500 χιλιομέτρων κάτω από τη Γάζα, αν και δεν είναι σαφές αν ο αριθμός αυτός ήταν ακριβής ή αν ένας απλώς εντυπωσιασμός. Αν αληθεύει, οι υπόγειες σήραγγες της Χαμάς θα είναι λίγο λιγότερες από το μισό μήκος του μετρό της Νέας Υόρκης, λέει χαρακτηριστικά το CNN.