Είναι γνωστό ότι οι ειδήσεις από τις επισκέψεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο εξωτερικό βγαίνουν από τη συνοµιλία που έχει εν πτήσει στο ταξίδι της επιστροφής µε τους δηµοσιογράφους που τον συνοδεύουν.

Πρόκειται συνήθως για έναν κλειστό κύκλο πολιτικών συντακτών φιλικών Mέσων, τους οποίους συγκεντρώνει στην αίθουσα συσκέψεων του προεδρικού αεροσκάφους. Ο Τούρκος πρόεδρος φρόντισε αυτήν τη φορά να δώσει ειδήσεις προτού καν ξεκινήσει η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, σε τρεις βασικούς άξονες, που όµως όλοι συνδέονται µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο µε το πλέγµα των ελληνοτουρκικών σχέσεων: Τα µαχητικά F-16 που ζητάει από τις Ηνωµένες Πολιτείες, το θέµα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ η Συµµαχία και τις ευρωτουρκικές σχέσεις.

Μετά τη Σύνοδο του Βίλνιους, η Τουρκία περιµένει τώρα την κίνηση των ΗΠΑ για τα µαχητικά F-16, καθώς και της Σουηδίας και της Ε.Ε. για να ζυγίσει τον βαθµό στον οποίο θα ανταποκριθούν στα αιτήµατά της, µε την Αθήνα να παρακολουθεί το πού θα ισορροπήσουν οι αµερικανοτουρκικές σχέσεις και, κατ’ επέκταση, οι ελληνοτουρκικές. Τα Ελληνοτουρκικά ήταν µεν ψηλά στην ατζέντα της Αγκυρας στο Βίλνιους, όχι όµως πρώτα, φροντίζοντας να διαφυλάξει τη θετική δυναµική στις σχέσεις της µε την Αθήνα. Η συνάντηση του Ερντογάν µε τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, αντιµετωπίστηκε µε θετικές αναφορές στα πρωτοσέλιδα του τουρκικού Τύπου, κυρίως του φιλοκυβερνητικού, γεγονός ενδεικτικό του κλίµατος στην ίδια την τουρκική κυβέρνηση.

Με πρωτοσέλιδο τίτλο «Ενα βήµα επιπλέον έγινε στο Αιγαίο», η φιλοκυβερνητική «Hurriyet» (φωτ.) ανέφερε ότι «οι δύο ηγέτες αποφάσισαν να κάνουν νέα αρχή». Στην ίδια εφηµερίδα προβλήθηκε η απάντηση του Ταγίπ Ερντογάν -σε σχετική ερώτηση δηµοσιογράφου- πως τα µαχητικά F-16 από τις ΗΠΑ δεν θα χρησιµοποιηθούν για επιθετικούς σκοπούς κατά της Ελλάδας. «Ειλικρινής συνάντηση µε τον Μητσοτάκη», ήταν ο τίτλος της επίσης φιλοκυβερνητικής «Sabah», που σηµείωνε ότι στόχος είναι η θετική δυναµική στις σχέσεις µε την Ελλάδα. «Ο Μητσοτάκης σηµείωσε ότι στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου που θα διεξαχθεί υπό την εποπτεία των υπουργών Εξωτερικών θα συζητηθούν σηµαντικά γεωπολιτικά ζητήµατα και θέµατα όπως οι θαλάσσιες δικαιοδοσίες, η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα», σχολίασε η φιλοκυβερνητική «Aksam».

Σε άλλο µήκος κύµατος, η αντιπολιτευόµενη κεµαλική «Sozcu» υπενθυµίζει: «Συναντήθηκε µε τον Μητσοτάκη, για τον οποίο είπε “∆εν υπάρχει τέτοιο πρόσωπο για µένα”». Κύκλοι του κυβερνώντος κόµµατος ΑΚΡ µε τους οποίους συνοµίλησαν τα «Π» µετέφεραν αυτή την εικόνα της νηνεµίας στα Ελληνοτουρκικά, έλεγαν ότι ανοίγουν εκ νέου οι δίαυλοι επικοινωνίας και ότι η Τουρκία, χωρίς να κάνει πίσω στις κόκκινες γραµµές της, θα αποφύγει την ένταση, καθώς, όπως οµολογούσαν, έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται θετικό πρώτο βήµα η σύγκληση το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη του Ανώτατου Συµβουλίου Συνεργασίας και η έναρξη του διαλόγου για τα ΜΟΕ.

Στο θέµα των F-16, δηµοσιογραφικές πληροφορίες από το Βίλνιους ανέφεραν ότι στη συνάντηση του Ερντογάν µε τον Μπάιντεν ο Αµερικανός πρόεδρος εµφανίστηκε να είναι στο πλευρό της Τουρκίας, εκεί όµως που δεν συµφώνησε ήταν όταν ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε να µη στηρίζουν οι ΗΠΑ τους Κούρδους του PYD/YPG στη Βόρεια Συρία, τους οποίους η Αγκυρα χαρακτηρίζει τροµοκράτες και παρακλάδι του ΡΚΚ που δρα στην Τουρκία. «Ο κ. Μπάιντεν και η κυβέρνησή του επιδεικνύουν πράγµατι µια στάση υπέρ της χώρας µας», στο θέµα των F-16, επιβεβαίωσε ο Τούρκος πρόεδρος. Πάντως, ορισµένοι αναλυτές που βρίσκονται κοντά στην κυβέρνηση κρίνουν ότι το θέµα αυτό δεν είναι τόσο σηµαντικό όσο προβάλλεται, αφού µε τις εγχώριες τεχνολογικές ενισχύσεις στα υφιστάµενα F-16 παλαιότερων εκδόσεων η τουρκική Αεροπορία «κάνει τη δουλειά της κουτσά-στραβά», όπως χαρακτηριστικά ισχυρίζονται.

Εξίσου σηµαντικό, αν όχι περισσότερο, θεωρείται το θέµα της τελωνειακής ένωσης µε την Ε.Ε., γεγονός που µεταφράζεται σε λεφτά για την Τουρκία της βαθιάς οικονοµικής κρίσης. Λόγο εδώ έχουν ως µέλη της Ε.Ε. και η Ελλάδα και η Κύπρος. «Θα επιταχύνουµε τις διαπραγµατεύσεις για επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης, κάτι που θα έχει πολλαπλασιαστικό όφελος για την τουρκική οικονοµία», είπε ο Ερντογάν στους δηµοσιογράφους που τον συνόδευαν. Η Χαντέ Φιράτ, δηµοσιογράφος µε πληροφόρηση από τον στενό κύκλο του Ερντογάν, που ήταν µαζί του στην πτήση της επιστροφής, επισηµαίνει και ένα άλλο σηµαντικό σηµείο: «Η εντύπωση που πάει να δηµιουργηθεί, ότι η Τουρκία γυρνά την πλάτη στη Ρωσία και στρέφεται πλήρως προς τη ∆ύση, δεν είναι σωστή. Η Τουρκία θα συνεχίσει να διατηρεί πολιτική ισορροπίας, ως διεθνής και περιφερειακή δύναµη. Σε αυτό το πλαίσιο, ενώ αναπτύσσονται οι σχέσεις µε τη ∆ύση και την Ευρώπη, θα συνεχιστούν οι “διαφανείς συνοµιλίες” µε τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν».

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 15/7