Ώθηση στο πρόγραμμα σεισμικών ερευνών και γεωτρήσεων αναμένεται να δώσει η Τουρκία, ασκώντας παράλληλα στενότερη ενεργειακή διπλωματία με τις χώρες της Μεσογείου, ιδίως με τον Λίβανο, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και το Ισραήλ.

Στόχος της Άγκυρας, όπως αφήνουν να εννοηθεί Τούρκοι αξιωματούχοι, αλλά και όπως διαφαίνεται από τα ανοίγματα που κάνει προς χώρες της περιφέρειάς της, είναι η ανάπτυξη μιας ενεργειακής διπλωματίας που θα τη βγάλει από την απομόνωση στην Ανατολική Μεσόγειο και θα την επαναφέρει στην ενεργειακή σκακιέρα. Σε πρώτη φάση για παράδειγμα, όπως εκτιμούν Τούρκοι ειδικοί, με βάση τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων θα μπορούσαν να μεταφερθούν στην Τουρκία από το Ισραήλ περίπου πέντε δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Η εκτίμηση

Οι ίδιοι εκτιμούν ότι το μέγιστο ετήσιο δυναμικό παραγωγής φυσικού αερίου στο πλαίσιο των υφιστάμενων ανακαλύψεων σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο είναι 25 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αν γίνουν μάλιστα νέες ανακαλύψεις κοιτασμάτων στα ανοιχτά των ακτών του Λιβάνου και του Ισραήλ, η Άγκυρα βλέπει ευκαιρία νέων συνεργασιών και εκεί.

Εμπόδιο σε όλα αυτά τα σχέδια αποτελούν για την Άγκυρα η Ελλάδα και η Κύπρος, ωστόσο βάζει στην εξίσωση των υπολογισμών της το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Ένωση να «χαλιναγωγήσει» την Αθήνα και τη Λευκωσία λόγω της έλλειψης φυσικού αερίου.

Τούρκοι ειδικοί επισημαίνουν με νόημα ότι υπάρχει δυναμικό 20 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου στα νότια της Κύπρου. Σε αυτή την περίπτωση ο Ταγίπ Ερντογάν θα έρθει με τη γνωστή επιχειρηματολογία του για μία στρατηγική «καζάν-καζάν», δηλαδή «win-win», μία πρόταση με την οποία θα βγουν κερδισμένες οικονομικά όλες οι πλευρές.

Στο «οπλοστάσιο» του νέου υπουργού (μέχρι πρότινος υφυπουργού) Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, βρίσκονται οι συνεργασίες στον ενεργειακό τομέα με το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρωσία και το Ιράκ, η τεχνογνωσία από τις ανακαλύψεις του κοιτάσματος στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ θα επιχειρήσει να επανέλθει την κατάλληλη στιγμή και με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Ο Τσαβούσογλου

Ειδικά στο ζήτημα της Λιβύης ήταν χαρακτηριστική η τοποθέτηση του τέως υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προς τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι, στις 18 Μαρτίου: «Η συμφωνία που κάναμε με τη Λιβύη για τα όρια θαλάσσιας δικαιοδοσίας δεν είναι εναντίον της Αιγύπτου. Και η συμφωνία της Αιγύπτου με την Ελλάδα δεν είναι εναντίον μας. Σε εκείνη τη συμφωνία η αιγυπτιακή πλευρά σεβάστηκε τα σύνορα της υφαλοκρηπίδας μας, ακόμη και όταν οι σχέσεις μας ήταν ψυχρές».

Και αυτό γιατί στην Άγκυρα εκφράζεται η άποψη ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στο τμήμα της συμφωνίας Ελλάδας - Αιγύπτου που αφορά την αιγυπτιακή πλευρά, αντιθέτως αρνούνται να αναγνωρίσουν τη χάραξη των ορίων της ελληνικής ΑΟΖ. Αφήνουν δηλαδή να εννοηθεί ότι σε μια ενδεχόμενη συμφωνία Τουρκίας - Αιγύπτου μελλοντικά τα όρια της αιγυπτιακής ΑΟΖ δεν θα διαφέρουν ουσιαστικά από εκείνα που ορίζει η συμφωνία της Αθήνας με το Κάιρο και ότι το προβληματικό σημείο είναι το κομμάτι που αφορά την Ελλάδα. Αλλά και από την πλευρά της κυβέρνησης της Τρίπολης δεν πέρασε απαρατήρητη η αυτοπρόσωπη παρουσία του πρωθυπουργού Άμπντελ Χαμίντ Ντμπεϊμπά στο πλευρό του Ερντογάν τόσο προεκλογικά όσο και κατά την ορκωμοσία του.

Εν τω μεταξύ, οι τουρκικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Το γεωτρύπανο «Abdülhamid Han» συνεχίζει τις ερευνητικές δραστηριότητες από τον Δεκέμβριο στο σημείο Tasucu-1 μετά την πρώτη αποστολή του στην περιοχή Yörükler-1. Επιπλέον, το ερευνητικό σκάφος «Oruç Reis» διεξάγει σεισμικές έρευνες στο σημείο Belek-3B. Κοιτάσματα

Κοιτάσματα

Στον Βορρά, στη Μαύρη Θάλασσα, οι Τούρκοι έχουν ήδη ανακαλύψει κοιτάσματα στο πεδίο Sakarya στο δυτικό τμήμα και έχουν προχωρήσει σε άντληση φυσικού αερίου από 10 υποθαλάσσιες πηγές στην πρώτη φάση του έργου. Το αέριο αυτό ήδη άρχισε να τροφοδοτεί το δίκτυο διανομής της Τουρκίας. Στη δεύτερη φάση προβλέπονται γεωτρήσεις σε 30 ακόμη σημεία, με στόχο την αύξηση της παραγωγής από 10.000.000 σε 40.000.000 κυβικά μέτρα ημερησίως.

Παράλληλα, το πλωτό γεωτρύπανο «Fatih» συνεχίζει τη γεώτρηση στο πεδίο Amasra-3, ενώ συνεχίζονται οι σεισμικές ερευνητικές δραστηριότητες σε άλλα σημεία στη Μαύρη Θάλασσα, πιο ανατολικά. Το ερευνητικό σκάφος «Barbaros Hayreddin Pasa» προχώρησε σε συλλογή δεδομένων ανοιχτά της Οινόης, στο πεδίο Ünye3B, ενώ επόμενος στόχος είναι η διεξαγωγή ερευνών για φυσικό αέριο ανοιχτά των ακτών των Κοτυώρων (Όρντου) και για πετρέλαιο ανοιχτά των ακτών της Ριζούντας.

Τέλος, προεκλογικά ο Ερντογάν ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός μεγάλου κοιτάσματος πετρελαίου στο όρος Γκαμπάρ της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Η δυναμικότητα της συγκεκριμένης πηγής, σε βάθος 2.700 μέτρων, είναι 100.000 βαρέλια την ημέρα και, όπως είπε ο Τούρκος πρόεδρος, σε πλήρη λειτουργία θα καλύψει το 1/10 των αναγκών της χώρας. Το όρος Γκαμπάρ, δίπλα στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράκ, έχει υπάρξει θέατρο σκληρών συγκρούσεων με τα μέλη του ΡΚΚ.

* Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Απογευματινή το Σάββατο 10 Ιουνίου του 2023