Πόλεμος στην Ουκρανία: Ένταλμα σύλληψης κατά του Πούτιν με την κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου - Εκδόθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο
Ο Πρόεδρος της Ρωσίας είναι πλέον καταζητούμενος
Ο Πρόεδρος της Ρωσίας, πλέον, κατηγορείται και επισήμως για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, αφού την Παρασκευή, 17 Μαρτίου, εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης εις βάρος του Βλαντίμιρ Πούτιν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ).
Με αυτό, φαίνεται και ότι διευθετείται πως η Δικαιοσύνη θεωρεί τη Ρωσία υπαίτια για φρικαλεότητες στην Ουκρανία, αν και οι εισβολείς έχουν αρνηθεί επανειλημμένως και μετά βδελυγμίας ότι έχουν προβεί σε αφανισμούς αμάχων και βομβαρδισμούς ζωνών στις οποίες διαβιούν ανυπεράσπιστοι. Εκτός του Πούτιν, ένταλμα σύλληψης εκδόθηκε και για την Επίτροπο των Δικαιωμάων των Παιδιών στη Ρωσία, Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα.
Η σχετική ανακοίνωση του Διεθνούς Δικαστηρίου αναφέρει: «Σήμερα, 17 Μαρτίου 2023, το Προδικαστικό Τμήμα ΙΙ του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για δύο άτομα στο πλαίσιο της κατάστασης στην Ουκρανία: Βλαντίμιρ Βλαντίμιροβιτς Πούτιν και Μαρία Αλεξέγιεβνα Λβόβα-Μπέλοβα».
Η απόφαση του ΔΠΔ αποτέλεσε το χρονικό ενός προαναγγελθέντος εντάλματος, καθώς δεν είχαν περάσει πολλές ώρες από τη στιγμή που ο ΟΗΕ κατηγόρησε τη Ρωσία για νέα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Για την Ειδική Επιτροπή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που συστάθηκε αποκλειστικά για την Ουκρανία, συνιστά έγκλημα πολέμου ο εκτοπισμός και η μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία προς τη ρωσική επικράτεια, όπως αναφέρθηκε, ενώ κατηγόρησε τη Μόσχα και για πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Αυτό τέθηκε απερίφραστα: «Η μεταφορά, από τη Ρωσία, Ουκρανών παιδιών σε περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχό της στην Ουκρανία, καθώς και στην ρωσική επικράτεια, συνιστά ένα έγκλημα πολέμου», όπως αναφέρθηκε από την Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ουκρανία, η οποία, επιπλέον, επεκτείνει την κατηγορία για πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το ίδιο κάνουν και οι ερευνητές για τη μεταφορά παιδιών.
Φαίνεται, όμως, ότι υπάρχει απόσταση με αυτήν. Ο επικεφαλής της Επιτροπής τόνισε πως δεν θα έχουν βρεθεί αποδείξεις για γενοκτονία. «Δεν βρήκαμε στοιχεία ότι διαπράχθηκε γενοκτονία εντός της Ουκρανίας», είπε σε δημοσιογράφους ο Έρικ Μόσε, επικεφαλής της Επιτροπής αυτής. Προσέθεσε ότι η Επιτροπή εξετάζει στοιχεία και ότι υπάρχουν «κάποιες πτυχές που μπορεί να εγείρουν ερωτήματα» σχετικά με πιθανή γενοκτονία.
Στην πρώτη έκθεσή της από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ερευνητική Επιτροπή του ΟΗΕ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «οι καταστάσεις που εξέτασε σχετικά με τη μεταφορά και εκτοπισμό παιδιών, εντός της Ουκρανίας και στη Ρωσική Ομοσπονδία αντίστοιχα, παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και συνιστούν έγκλημα πολέμου».
Σύμφωνα με το Κίεβο, 16.221 παιδιά απελάθηκαν στη Ρωσία μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, αλλά η Επιτροπή δεν μπόρεσε να επαληθεύσει αυτά τα στοιχεία. Ωστόσο, Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν λάβει νομικά και πολιτικά μέτρα σχετικά με τη μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία και ότι ο Ρώσος Πρόεδρος υπέγραψε διάταγμα τον Μάιο του 2022 που διευκολύνει τη χορήγηση ρωσικής υπηκοότητας σε ορισμένα παιδιά.
Σύμφωνα με την Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ουκρανία, οι κατηγορίες που οδήγησαν στην έκδοση του εντάλματος σύλληψης για τον Πούτιν στο Ειδικό Δικαστήριο, αφορούν σε επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές, παράνομες κρατήσεις, βασανιστήρια και βομβαρδισμούς σε επαρχίες με τρόπο που παραβιάζονταν συλλήβδην και αναφανδόν τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Δίκαιο του Πολέμου.
«Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα κύματα επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, με αφετηρία την 10η Οκτωβρίου 2022, κατά των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών, και η χρήση βασανιστηρίων από τις ρωσικές Αρχές θα μπορούσαν να συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», σχολιάζεται, ενώ προτείνεται η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών.
Φαίνεται ότι καθιερώθηκε «ένα μοτίβο εκτεταμένων παράνομων κρατήσεων» σε περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων, με στόχο πλήθος στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν γυναίκες και παιδιά. Ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων που κρατούνται σε αυτές τις «εξειδικευμένες εγκαταστάσεις» στην Ουκρανία και τη Ρωσία βασανίζονται, σύμφωνα με ερευνητές, συστηματικά.
Μάλιστα, αναφέρεται η ιστορία ενός πρώην κρατουμένου, ο οποίος ξυλοκοπούνταν «επειδή μιλούσε ουκρανικά» και διότι «δεν θυμόταν τους στίχους του ύμνου της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Αυτό το είδος βασανιστηρίων «μπορεί να συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω», ανέφεραν οι ερευνητές στην ανακοίνωσή τους.
Εισαγγελέας του ΔΠΔ, όπως πηγή τόνισε στο Reuters, αναμένεται να ζητήσει την έγκριση δικαστή για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης εις βάρος πολλών Ρώσων σχετικά με την απαγωγή παιδιών από την Ουκρανία και τη μεταφορά τους στη Ρωσία, καθώς και για τη στοχοθέτηση πολιτικών υποδομών.
Στις κατηγορίες δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος, ο βομβαρδισμός και η πολιορκία της Μαριούπολης στη νοτιοανατολική Ουκρανία, τουλάχιστον στο αν είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Η Ειδική Επιτροπή δεν έχει τα στοιχεία, αυτήν τη στιγμή, για να καταλήξει σε ένα τέτοιο συμπέρασμα, αλλά αυτό συμβαίνει λόγω έλλειψης πρόσβασης στο Ντόνετσκ, δηλαδή την επαρχία στη Μαριούπολη. Τον Μάιο του 2022 καταλήφθηκε από το ρωσικό στρατό, ύστερα από τρεις μήνες πολιορκία. Η έρευνα φαίνεται ότι θα συνεχιστεί, αφού αυτό συνιστά η Επιτροπή.
Από την άλλη πλευρά, είχαν κατηγορήσει τις ρωσικές δυνάμεις ότι διέπραξαν «σημαντικό αριθμό» εγκλημάτων πολέμου σε τέσσερις ουκρανικές επαρχίες κατά τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής. Όλα τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει έκτοτε δείχνουν, αναφέρουν, ότι οι ρωσικές δυνάμεις «διέπραξαν ένα ευρύ φάσμα» παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, γνωστού και ως Δίκαιο του Πολέμου.
«Πολλά από αυτά συνιστούν εγκλήματα πολέμου και περιλαμβάνουν σκόπιμες δολοφονίες, επιθέσεις εναντίον αμάχων, παράνομη κράτηση, βασανιστήρια, βιασμούς, βίαιη μεταφορά και απέλαση παιδιών». Πάντως, και από την πλευρά της Ουκρανίας έχουν εντοπιστεί καταστάσεις οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως εγκλήματα πολέμου. Πρόκειται για «μικρό αριθμό παραβιάσεων που διέπραξαν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις», δύο περιστατικάκατά τα οποία Ρώσοι αιχμάλωτοι πολέμου πυροβολήθηκαν, τραυματίστηκαν και βασανίστηκαν.
Είναι χρήσιμη υπενθύμιση ότι, από την πλευρά τους, και οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία για εγκλήματα πολέμου. Δεν είχαν περάσει καλά καλά δύο μήνες από την εισβολή, όταν ο Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε τον Πούτιν «εγκληματία πολέμου και κακοποιό, που έχει προβεί σε ανήθικο πόλεμο κατά της Ουκρανίας». Το ίδιο είχε κάνει και ο υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν. «Η στοχοποίηση αμάχων συνιστά ένα έγκλημα πολέμου», είχε αναφέρει ο Μπλίνκεν και είχε γνωστοποιήσει ότι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες βρίσκονται στη διαδικασία καταγραφής και αξιολόγησης πιθανών εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία.
Με αυτό, φαίνεται και ότι διευθετείται πως η Δικαιοσύνη θεωρεί τη Ρωσία υπαίτια για φρικαλεότητες στην Ουκρανία, αν και οι εισβολείς έχουν αρνηθεί επανειλημμένως και μετά βδελυγμίας ότι έχουν προβεί σε αφανισμούς αμάχων και βομβαρδισμούς ζωνών στις οποίες διαβιούν ανυπεράσπιστοι. Εκτός του Πούτιν, ένταλμα σύλληψης εκδόθηκε και για την Επίτροπο των Δικαιωμάων των Παιδιών στη Ρωσία, Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα.
Η σχετική ανακοίνωση του Διεθνούς Δικαστηρίου αναφέρει: «Σήμερα, 17 Μαρτίου 2023, το Προδικαστικό Τμήμα ΙΙ του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για δύο άτομα στο πλαίσιο της κατάστασης στην Ουκρανία: Βλαντίμιρ Βλαντίμιροβιτς Πούτιν και Μαρία Αλεξέγιεβνα Λβόβα-Μπέλοβα».
Η απόφαση του ΔΠΔ αποτέλεσε το χρονικό ενός προαναγγελθέντος εντάλματος, καθώς δεν είχαν περάσει πολλές ώρες από τη στιγμή που ο ΟΗΕ κατηγόρησε τη Ρωσία για νέα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Για την Ειδική Επιτροπή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που συστάθηκε αποκλειστικά για την Ουκρανία, συνιστά έγκλημα πολέμου ο εκτοπισμός και η μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία προς τη ρωσική επικράτεια, όπως αναφέρθηκε, ενώ κατηγόρησε τη Μόσχα και για πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Αυτό τέθηκε απερίφραστα: «Η μεταφορά, από τη Ρωσία, Ουκρανών παιδιών σε περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχό της στην Ουκρανία, καθώς και στην ρωσική επικράτεια, συνιστά ένα έγκλημα πολέμου», όπως αναφέρθηκε από την Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ουκρανία, η οποία, επιπλέον, επεκτείνει την κατηγορία για πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το ίδιο κάνουν και οι ερευνητές για τη μεταφορά παιδιών.
Φαίνεται, όμως, ότι υπάρχει απόσταση με αυτήν. Ο επικεφαλής της Επιτροπής τόνισε πως δεν θα έχουν βρεθεί αποδείξεις για γενοκτονία. «Δεν βρήκαμε στοιχεία ότι διαπράχθηκε γενοκτονία εντός της Ουκρανίας», είπε σε δημοσιογράφους ο Έρικ Μόσε, επικεφαλής της Επιτροπής αυτής. Προσέθεσε ότι η Επιτροπή εξετάζει στοιχεία και ότι υπάρχουν «κάποιες πτυχές που μπορεί να εγείρουν ερωτήματα» σχετικά με πιθανή γενοκτονία.
Στην πρώτη έκθεσή της από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ερευνητική Επιτροπή του ΟΗΕ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «οι καταστάσεις που εξέτασε σχετικά με τη μεταφορά και εκτοπισμό παιδιών, εντός της Ουκρανίας και στη Ρωσική Ομοσπονδία αντίστοιχα, παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και συνιστούν έγκλημα πολέμου».
Σύμφωνα με το Κίεβο, 16.221 παιδιά απελάθηκαν στη Ρωσία μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, αλλά η Επιτροπή δεν μπόρεσε να επαληθεύσει αυτά τα στοιχεία. Ωστόσο, Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν λάβει νομικά και πολιτικά μέτρα σχετικά με τη μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία και ότι ο Ρώσος Πρόεδρος υπέγραψε διάταγμα τον Μάιο του 2022 που διευκολύνει τη χορήγηση ρωσικής υπηκοότητας σε ορισμένα παιδιά.
Οι κατηγορίες
Σύμφωνα με την Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ουκρανία, οι κατηγορίες που οδήγησαν στην έκδοση του εντάλματος σύλληψης για τον Πούτιν στο Ειδικό Δικαστήριο, αφορούν σε επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές, παράνομες κρατήσεις, βασανιστήρια και βομβαρδισμούς σε επαρχίες με τρόπο που παραβιάζονταν συλλήβδην και αναφανδόν τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Δίκαιο του Πολέμου.
«Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα κύματα επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, με αφετηρία την 10η Οκτωβρίου 2022, κατά των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών, και η χρήση βασανιστηρίων από τις ρωσικές Αρχές θα μπορούσαν να συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», σχολιάζεται, ενώ προτείνεται η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών.
Φαίνεται ότι καθιερώθηκε «ένα μοτίβο εκτεταμένων παράνομων κρατήσεων» σε περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων, με στόχο πλήθος στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν γυναίκες και παιδιά. Ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων που κρατούνται σε αυτές τις «εξειδικευμένες εγκαταστάσεις» στην Ουκρανία και τη Ρωσία βασανίζονται, σύμφωνα με ερευνητές, συστηματικά.
Δεν ήξερε τους στίχους
Μάλιστα, αναφέρεται η ιστορία ενός πρώην κρατουμένου, ο οποίος ξυλοκοπούνταν «επειδή μιλούσε ουκρανικά» και διότι «δεν θυμόταν τους στίχους του ύμνου της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Αυτό το είδος βασανιστηρίων «μπορεί να συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω», ανέφεραν οι ερευνητές στην ανακοίνωσή τους.
Εισαγγελέας του ΔΠΔ, όπως πηγή τόνισε στο Reuters, αναμένεται να ζητήσει την έγκριση δικαστή για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης εις βάρος πολλών Ρώσων σχετικά με την απαγωγή παιδιών από την Ουκρανία και τη μεταφορά τους στη Ρωσία, καθώς και για τη στοχοθέτηση πολιτικών υποδομών.
Στις κατηγορίες δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος, ο βομβαρδισμός και η πολιορκία της Μαριούπολης στη νοτιοανατολική Ουκρανία, τουλάχιστον στο αν είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Η Ειδική Επιτροπή δεν έχει τα στοιχεία, αυτήν τη στιγμή, για να καταλήξει σε ένα τέτοιο συμπέρασμα, αλλά αυτό συμβαίνει λόγω έλλειψης πρόσβασης στο Ντόνετσκ, δηλαδή την επαρχία στη Μαριούπολη. Τον Μάιο του 2022 καταλήφθηκε από το ρωσικό στρατό, ύστερα από τρεις μήνες πολιορκία. Η έρευνα φαίνεται ότι θα συνεχιστεί, αφού αυτό συνιστά η Επιτροπή.
Η πρώτη γραπτή αναφορά
Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι ερευνητές δημοσίευσαν γραπτή αναφορά, ενώ τον περασμένο Σεπτέμβριο σε ΜΜΕ είχαν τονίσει πως δεν ήταν ακόμη η ώρα να γίνει λόγος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν μη κυβερνητικές οργανώσεις και η Ουκρανία.Από την άλλη πλευρά, είχαν κατηγορήσει τις ρωσικές δυνάμεις ότι διέπραξαν «σημαντικό αριθμό» εγκλημάτων πολέμου σε τέσσερις ουκρανικές επαρχίες κατά τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής. Όλα τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει έκτοτε δείχνουν, αναφέρουν, ότι οι ρωσικές δυνάμεις «διέπραξαν ένα ευρύ φάσμα» παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, γνωστού και ως Δίκαιο του Πολέμου.
«Πολλά από αυτά συνιστούν εγκλήματα πολέμου και περιλαμβάνουν σκόπιμες δολοφονίες, επιθέσεις εναντίον αμάχων, παράνομη κράτηση, βασανιστήρια, βιασμούς, βίαιη μεταφορά και απέλαση παιδιών». Πάντως, και από την πλευρά της Ουκρανίας έχουν εντοπιστεί καταστάσεις οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως εγκλήματα πολέμου. Πρόκειται για «μικρό αριθμό παραβιάσεων που διέπραξαν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις», δύο περιστατικάκατά τα οποία Ρώσοι αιχμάλωτοι πολέμου πυροβολήθηκαν, τραυματίστηκαν και βασανίστηκαν.
Είναι χρήσιμη υπενθύμιση ότι, από την πλευρά τους, και οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία για εγκλήματα πολέμου. Δεν είχαν περάσει καλά καλά δύο μήνες από την εισβολή, όταν ο Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε τον Πούτιν «εγκληματία πολέμου και κακοποιό, που έχει προβεί σε ανήθικο πόλεμο κατά της Ουκρανίας». Το ίδιο είχε κάνει και ο υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν. «Η στοχοποίηση αμάχων συνιστά ένα έγκλημα πολέμου», είχε αναφέρει ο Μπλίνκεν και είχε γνωστοποιήσει ότι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες βρίσκονται στη διαδικασία καταγραφής και αξιολόγησης πιθανών εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία.
