Έντονη ανησυχία έχει προκαλέσει τις τελευταίες ώρες η απόφαση της Ρωσίας να αποχωρήσει «επ΄αόριστον» από τη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας.

Στην επιστολή που έστειλε στα Ηνωμένα Έθνη γνωστοποιεί, σύμφωνα με το Reuters, ότι «από σήμερα» αναστέλλει «επ΄αόριστον» τη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας που επέτρεπε τις εξαγωγές ζωτικής σημασίας τροφίμων από τα κατεχόμενα μέρη της νότιας Ουκρανίας.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, που είδε το περιεχόμενο της επιστολής, η Ρωσία αναφέρει ότι μετά από όσα κατήγγειλε για επιθέσεις στον ναυτικό της στόλο στη Μαύρη Θάλασσα, με τη συμμετοχή βρετανικών και ουκρανικών δυνάμεων δεν μπορεί να «εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτικών της πλοίων» που ταξιδεύουν σύμφωνα με τους όρους της διεθνώς διαπραγματευθείσας συμφωνίας για τα σιτηρά.

Τα Ηνωμένα Έθνη αντέδρασαν άμεσα μετά τις ανακοινώσεις της Μόσχας λέγοντας πως βρίσκονται σε επαφή με τις ρωσικές αρχές όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ, Στεφάν Ντούτζαριτς.

«Είναι ζωτικής σημασίας όλα τα μέρη να απέχουν από οποιαδήποτε ενέργεια που θα θέσει σε κίνδυνο την Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτάρια, η οποία είναι μια κρίσιμης σημασίας ανθρωπιστική προσπάθεια που έχει ξεκάθαρα θετικό αντίκτυπο στην πρόσβαση σε τρόφιμα για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», υπογράμμισε ο Ντούτζαριτς.

Η απόφαση αυτή από τη Ρωσία έρχεται μετά από βαριές κατηγορίες που εξαπέλυσε εναντίον της Βρετανίας ότι «εκπρόσωποι» μονάδας του Βασιλικού Ναυτικού της Βρετανίας ανατίναξαν τους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream στη Θάλασσα της Βαλτικής αλλά και μετά τις κατηγόριες προς την Ουκρανία πως μαζί με την Βρετανία εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον του στόλου της Μαύρης Θάλασσας, στην Κριμαία. Ο ρωσικός στρατός ισχυρίστηκε ότι «κατέστρεψε» εννέα εναέρια drones και επτά θαλάσσια κατά την επίθεση τα ξημερώματα του Σαββάτου στο λιμάνι.

Σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, από την επίθεση αυτή προκλήθηκαν «μικρές ζημιές» σε ένα πλοίο. Η Μόσχα υποστηρίζει ότι τα πλοία που στοχοθετήθηκαν συμμετείχαν στην προστασία των νηοπομπών που έχουν αναλάβει την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών.

Οι δυνάμεις της Μόσχας ισχυρίζονται μάλιστα ότι Βρετανοί «ειδικοί», οι οποίοι έλεγαν ότι είχαν έδρα στην πόλη Ochakiv της νότιας Ουκρανίας, βοήθησαν στην προετοιμασία και την εκπαίδευση του Κίεβου για να πραγματοποιήσει το χτύπημα αυτό.

Ουκρανία: «Ψευδές πρόσχημα» η απόφαση της Ρωσίας

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας κατηγόρησε τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί ένα «ψευδές πρόσχημα» για να αναστείλει τη συμμετοχή της στη συμφωνία εξαγωγής προϊόντων από τα λιμάνια της Ουκρανίας.

«Καλώ όλα τα κράτη να απαιτήσουν από τη Ρωσία να σταματήσει τα παιχνίδια πρόκλησης πείνας και να δεσμευτεί εκ νέου στις υποχρεώσεις της», έγραψε ο Ντμίτρο Κουλέμπα στο Twitter.

Ο φόβος της επισιτιστικής κρίσης επιστρέφει

Η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου στην Τουρκία και έκτοτε έχουν εξαχθεί από την Ουκρανοί πολλά εκατομμύρια τόνοι σιταριού, αραβόσιτου, ηλιελαίου, βρώμης, ελαιοκράμβης και σόγιας.

Τον Ιούλιο, μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, υπουργοί τόσο από την Ουκρανία όσο και από τη Ρωσία υπέγραψαν συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας. Η Ρωσία δεσμεύτηκε να ξεμπλοκάρει τα λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα για να επιτρέψει την ασφαλή διέλευση σιτηρών και ελαιούχων σπόρων - μερικές από  τις σημαντικότερες εξαγωγές της Ουκρανίας.

Η συμφωνία επρόκειτο να λήξει τον επόμενο μήνα και οι αξιωματούχοι της Μόσχας είχαν αμφισβητήσει εάν θα επεκτείνουν τη συμμετοχή τους.

Πριν από τον πόλεμο, η Ουκρανία και η Ρωσία αντιπροσώπευαν σχεδόν το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιτηρών έως ότου αυτές οι αποστολές σταμάτησαν σοβαρά για σχεδόν έξι μήνες. Η Ουκρανία αποτελεί τον κορυφαίο παραγωγό και εξαγωγέα ηλιέλαιου, λαδιού και σπόρων στον κόσμο, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι επίσης ο έβδομος μεγαλύτερος παραγωγός σιταριού στον κόσμο.

Η σημασία της συμφωνίας που υπεγράφη είναι τεράστια καθώς βοήθησε στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης επισιτιστικής κρίσης που προκλήθηκε, εν μέρει, από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το πρώτο πλοίο αναχώρησε από το λιμάνι της Οδησσού της Ουκρανίας 1η Αυγούστου μεταφέροντας περισσότερους από 26.000 μετρικούς τόνους καλαμποκιού. Από τότε, σχεδόν 400 πλοία που μεταφέρουν συνολικά 9 εκατομμύρια μετρικούς τόνους έχουν αναχωρήσει από τα λιμάνια της Ουκρανίας.