Η Ευρώπη πασχίζει ολοένα και περισσότερο να βρει λύσεις στο ενεργειακό της πρόβλημα, την ώρα που ο ενεργειακός παγκόσμιος χάρτης αλλάζει και νέοι παίκτες μπαίνουν στη σκακιέρα.

Με δεδομένο ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις δυναμιτίζουν τις εμπορικές σχέσεις των κρατών, τα βλέμματα όλων στρέφονται εκ νέου στην Κίνα, αφού σαν «από μηχανής θεός» έρχεται να σώσει τη «γηραιά ήπειρο». Λόγω της επιβράδυνσης της εγχώριας ζήτησης, η Κίνα, ο μεγαλύτερος αγοραστής LNG στον κόσμο, μεταπώλησε σημαντικές ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου από το πλεόνασμά της σε τιμές αγοράς, άρα υψηλά, αποκομίζοντας σημαντικό κέρδος. Αυτό αποτέλεσε εφαλτήριο για την Ευρώπη προκειμένου να ενισχύσει με κάθε τρόπο τα αποθέματά της, ανεξαρτήτως τιμής. Συνολικά, οι εισαγωγές της ηπείρου σε LNG αυξήθηκαν κατά 60% σε ετήσια βάση κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, σύμφωνα με στοιχεία της ερευνητικής Kpler.

Σημειώνεται πως η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής LNG στον κόσμο, ωστόσο τα αυστηρά lockdowns στο Πεκίνο για την αντιμετώπιση του Covid-19 είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης κατά 20% φέτος. Παράλληλα, τώρα έχει επιδοθεί στην αγορά φθηνού LNG από τη Ρωσία εν μέσω των δυτικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί λόγω της εισβολής στην Ουκρανία. Το Bloomberg αποκάλυψε μάλιστα πως η Κίνα κατάφερε να λάβει έκπτωση 50% σε ποσότητες LNG από το εργοστάσιο Sakhalin 2, στο ανατολικό άκρο της Ρωσίας. Το αυξημένο εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα βοήθησε στην ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και έδωσε σημαντική ώθηση στο γουάν. «Φαίνεται ότι η Κίνα με χαρά δέχεται ρωσικά φορτία LNG που αγοράζει με εκπτώσεις, απελευθερώνοντας εναλλακτικές προμήθειες, που στη συνέχεια τις κατευθύνει στην Ευρώπη σε υψηλότερες τιμές», δήλωσε στο Bloomberg ο Saul Kavonic, ενεργειακός αναλυτής της Credit Suisse.

Η κίνηση είναι επωφελής και για τις δύο χώρες. Αφενός για την Κίνα επειδή μπορεί να εξασφαλίσει φθηνότερο εφοδιασμό και να μεταπωλήσει σε επιχειρήσεις κοινής ωφελείας στην Ευρώπη και την Ασία, αφετέρου για τη Ρωσία, αφού μπορεί να συνεχίσει να πωλεί καύσιμα με κέρδος.

Σανίδα σωτηρίας ή λύση ανάγκης;

Και κάπου εδώ έρχεται στο προσκήνιο το ερώτημα σχετικά με το κατά πόσον αυτή η τακτική παραβιάζει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας. Το κινεζικό «κόλπο» έχει ένα πολύ συγκεκριμένο, ευεργετικό αποτέλεσμα για την Ευρώπη: «Απελευθερώνει» ποσότητες φυσικού αερίου, που η ευρωπαϊκή ήπειρος αναζητά διακαώς για να γεμίσει τις αποθήκες της ενόψει του δύσκολου χειμώνα. Η Ευρώπη έσπευσε να εκμεταλλευτεί τη μεταπώληση πλεοναζόντων φορτίων LNG από την Κίνα, αγνοώντας όμως πως «η Κίνα ενδέχεται να επιστρέψει σύντομα στη spot αγορά του LNG», προειδοποιούν αναλυτές. Η Γερμανία έχει δηλώσει ότι έχει καταφέρει να εξασφαλίσει πάνω από το 90% των ποσοτήτων που μπορούν να φιλοξενήσουν οι αποθηκευτικοί της χώροι.

Από την πλευρά του, ο γαλλικός ρυθμιστής ενέργειας, CRE, ανακοίνωσε ότι οι\ εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Γαλλίας είναι κατά 99% γεμάτες, ενώ η Ιταλία ανακοίνωσε ότι έχει εξασφαλίσει αρκετές ποσότητες φυσικού αερίου ώστε να μην αντιμετωπίσει πρόβλημα σε περίπτωση που σταματήσει η προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου, του οποίου ακόμη κάνει χρήση. Η κινεζική «βοήθεια», πάντως, έχει ημερομηνία λήξης. Η ανάκαμψη της οικονομικής και βιομηχανικής δραστηριότητας θα αλλάξει τα δεδομένα, υποχρεώνοντας και πάλι το Πεκίνο να κρατήσει για εγχώρια χρήση τα ενεργειακά του αποθέματα. Και μπορεί η Ευρώπη να μείωσε την εξάρτησή της από τη Ρωσία, αύξησε όμως (ακόμα και πρόσκαιρα) την εξάρτησή της από την Κίνα.

Οπως όλα δείχνουν, η Ευρώπη θα πληρώνει για καιρό το τίμημα του να κόψει μια και έξω την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, έχοντας αγνοήσει τα προειδοποιητικά σημάδια της εισβολής του Πούτιν στη Γεωργία το 2008 και της προσάρτησης της Κριμαίας το 2014. Η απελπισμένη προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων ωθεί τις τιμές σε επίπεδα... στρατόσφαιρας.

Δημοσιεύτηκε στο Secret των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 15/10