H Ταϊβάν θέτει σε ετοιμότητα τα αντιαεροπορικά της καταφύγια, καθώς η αυξανόμενη ένταση στις σχέσεις της με την Κίνα και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εγείρουν νέους φόβους για την πιθανότητα μιας κινεζικής επίθεσης στο νησί.

Η πρόσφατη επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, ήταν η πρώτη εν ενεργεία μέλους της που επισκέφθηκε το νησί μετά τον Ρεπουμπλικανό βουλευτή Νιουτ Γκίνγκριτς της Georgia το 1997.

Η Κίνα θεωρεί έδαφός της την Ταϊβάν και έχει αυξήσει τη στρατιωτική της παρουσία στον εναέριο και θαλάσσιο χώρο γύρω από αυτήν. Το κρατίδιο των 23,5 εκατ. κατοίκων ετοιμάζεται να υπερασπιστεί το έδαφός του και έχει θέσει ως προτεραιότητα την ενίσχυση της άμυνάς του με την τακτική διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων και ασκήσεων πολιτικής προστασίας. Η κινεζική πλευρά προειδοποίησε για άλλη μία φορά την αμερικανική ότι δεν θα μείνει με «σταυρωμένα τα χέρια», αυξάνοντας προοδευτικά την ένταση με τη δημιουργία ενός ναυτικού αποκλεισμού του νησιού.

Ο Σι Τζινπίνγκ πιστεύει ξεκάθαρα ότι η εγχώρια αξιοπιστία του απαιτεί να απωθήσει σταθερά τις ΗΠΑ, αντί να συναινέσει και να υποχωρήσει
Με τον τρόπο αυτόν έκανε σαφείς τις προθέσεις της. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ταϊβάν δεν έχουν επίσημες διπλωματικές σχέσεις από το 1979, αλλά το «Αμερικανικό Ινστιτούτο στην Ταϊβάν» λειτουργεί ως de facto πρεσβεία. Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες τηρούν την πολιτική της «Μίας Κίνας», αναγνωρίζοντας ότι η Ταϊβάν και η ηπειρωτική Κίνα θα πρέπει να αποτελούν μέρος μιας ενιαίας «Κίνας», δεν διευκρίνισαν ποτέ ποια «Κίνα» θα έπρεπε να έχει νόμιμη κυριαρχία και στα δύο εδάφη, επιτρέποντάς τους να συνεργάζονται με την Ταϊβάν σε πολιτικά, οικονομικά και αμυντικά θέματα.

Oι συνέπειες της επίσκεψης Πελόζι

Το αν η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, θα έπρεπε να επισκεφθεί την Ταϊβάν είναι πλέον μια υπό αμφισβήτηση πρωτοβουλία. Οπως είπε η μελετήτρια Shelley Rigger, μία από τους κορυφαίους Αμερικανούς ειδικούς και υποστηρικτές της Ταϊβάν: «Παρακαλώ κάποιον να μου εξηγήσει πώς η Νάνσι Πελόζι, πηγαίνοντας στην Ταϊβάν αυτή τη στιγμή, κάνει την Ταϊβάν ασφαλέστερη.

Εχουμε υποχρέωση απέναντι στον συνεργάτη μας να εξετάσει εάν η ασφάλειά του ενισχύεται ή μειώνεται από τις ενέργειες που κάνουμε». Ωστόσο, φαίνεται προφανές ότι η απόφαση της Πελόζι να επισκεφθεί το νησί υπαγορεύτηκε κυρίως από λόγους εσωτερικής πολιτικής και εμμονής του προέδρου Μπάιντεν και οι πιθανές στρατηγικές συνέπειες φαίνεται ότι έχουν αντισταθμιστεί από πολιτικούς λόγους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Τζον Κίρμπι, δήλωσε στο CNN ότι «δεν υπάρχει λόγος για την κινεζική ρητορική» κατά του ταξιδιού της Πελόζι και «δεν χρειάζεται να ληφθούν μέτρα» από το Πεκίνο ως απάντηση. Αυτό βασίζεται στην υπόθεση ότι η επίσκεψη Πελόζι είναι συνεπής με τη μακροχρόνια πρακτική στη διεξαγωγή «ανεπίσημων» αμερικανικών σχέσεων με την Ταϊβάν στο πλαίσιο της πολιτικής «Μίας Κίνας» της Ουάσινγκτον. Αλλά αυτό αγνοεί πλήρως το παρόν ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της επίσκεψης Πελόζι.

Το κρατίδιο ετοιμάζεται να υπερασπιστεί το έδαφός του και έχει θέσει σε ετοιμότητα τα αντιαεροπορικά καταφύγια
Ερχεται στον απόηχο της σοβαρής ύφεσης στις σχέσεις ΗΠΑ - Κίνας, των σωρευτικών εξελίξεων της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας και της στρατηγικής κατεύθυνσης της τελευταίας να αποκτήσει ένα Ναυτικό ανοικτής θαλάσσης που να απειλεί στα ίσα το αμερικανικό. Η Ουάσινγκτον φαίνεται ότι είχε υποτιμήσει ή αδιαφόρησε για την κινεζική αντίδραση στην επίσκεψη της Πελόζι, υπολογίζοντας ότι το Πεκίνο δεν θα αναλάμβανε τους κινδύνους κλιμάκωσης της κρίσης. Αν λάβουμε υπόψη δε τους πιθανούς εγχώριους πολιτικούς κινδύνους για τον Σι Τζινπίνγκ την παραμονή της επερχόμενης 20ής κινεζικής σύγκλησης για το Κογκρέσο του Κομμουνιστικού Κόμματος, όπου επιδιώκει την «επανεκλογή» του σε μια χωρίς προηγούμενο τρίτη θητεία, τα πράγματα πιθανόν να κλιμακωθούν ανεξέλεγκτα.

Ετσι το Πεκίνο κάνει επίδειξη δύναμης με έναν αεροναυτικό αποκλεισμό του νησιού, ελπίζοντας ότι οι ΗΠΑ θα εξαναγκαστούν σε υποχώρηση, γνωρίζοντας την αδυναμία παροχής σοβαρής βοήθειας στην Ταϊβάν και μεταμορφώνοντας το νησί σε μια νέα Ουκρανία. Ο Σι Τζινπίνγκ πιστεύει ξεκάθαρα ότι η εγχώρια αξιοπιστία του απαιτεί να απωθήσει σταθερά τις ΗΠΑ, αντί να συναινέσει και να υποχωρήσει. Η κρίση των στενών της Ταϊβάν του 2022 έχει ξεκινήσει. Δεν είναι ακόμη σαφές πώς θα εκτυλιχθεί, ούτε πότε και πώς θα υποχωρήσει. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί. Και πιθανότατα θα βαθύνει το χάσμα στη σχέση ΗΠΑ - Κίνας, για το οποίο χρειάζονται τρομερές προσπάθειες για να μην οδηγήσει σε οριστική ρήξη.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 6/8