Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες (και στο πλαίσιο των προετοιμασιών του κειμένου της Τελικής Διακήρυξης), αλλά και στην προ δέκα ημερών ακροαματική διαδικασία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας με παρόντα τον υπουργό Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, εξετάστηκαν θέματα της ΝΑ Ευρώπης στο φως της ρωσικής διείσδυσης στην περιοχή από τον Δούναβη μέχρι το Αιγαίο και από την Αδριατική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα.

Οι κλιμακούμενες ρωσικές στρατιωτικές προκλήσεις σε Ντονέτσκ - Λουκάνσκ (Ανατολική Ουκρανία), Κριμαία (ένταξη πυρηνικών όπλων διαφόρων κατηγοριών σε βάσεις σε Σεβαστούπολη και Συμφερούπολη), στην Αζοφική (ανοιγοκλείσιμο των στενών του Κερτς και προβολή ισχύος έναντι των ουκρανικών λιμανιών του Μπερντίανσκ και της Μαριούπολης), σε συνδυασμό με πολιτικο-υβριδικές ενέργειες των μυστικών υπηρεσιών της Μόσχας, εμπίπτουν στη γενικότερη γεωγραφικά προσπάθεια της Ρωσίας, που στοχεύει στο να αποκτήσει δυνατές προσβάσεις ως και επιρροή από τον Αρκτικό Κύκλο μέχρι τις ακτές της Αφρικής.

Αρκετοί υψηλόβαθμοι παράγοντες των ΗΠΑ, της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ έχουν εκτενώς και με πολλά στοιχεία αναφερθεί στις ρωσικές αποσταθεροποιητικές ενέργειες, ενώ έντονο προβληματισμό έχουν προκαλέσει οι τελευταίες κατασκοπευτικές δραστηριότητες της Μόσχας σε Ιταλία - Βουλγαρία και Τσεχία.

Συμφωνίες μεταξύ κυριών

Με στόχο κυρίως την ανάσχεση ρωσικών κινήσεων για αποδυνάμωση και εκτροπή των ισχυουσών Συνθηκών που αφορούν τα κράτη της Βαλκανικής, ο πρόεδρος Μπάιντεν προχώρησε στην υπογραφή όλων των σχετικών διατάξεων που αφορούν τον σεβασμό στα όσα έχουν υπογραφεί από το 1995 μέχρι τη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία για πρώτη φορά συμπεριέλαβε στην Εκτελεστική Οδηγία (με ειδική παράγραφο στα όσα το 2018 υπέγραψαν η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία). Μάλιστα, ο Αμερικανός πρόεδρος επεσήμανε ότι θα υπάρξουν και θα επιβληθούν βαριές κυρώσεις σε οργανώσεις, ομάδες, σωματεία και φυσικά πρόσωπα που θα υποκινήσουν, εκτρέψουν, υποσκάψουν και αποσταθεροποιήσουν διεθνείς συμφωνίες στον ενδοβαλκανικό γεωγραφικό χώρο. Επιπλέον, τόνισε ότι τέτοιες ενέργειες αποτελούν απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή και έχουν επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Λίγοι γνωρίζουν ότι επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, Τζορτζ Μπους και Μπαράκ Ομπάμα, ο τότε γερουσιαστής της πολιτείας Ντελαγουέαρ και μετέπειτα αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε υποστηρίξει όλες τις συμφωνίες με τον αείμνηστο συνάδελφό του Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή της πολιτείας Αριζόνα, Τζoν Μακέιν.

Επειδή μέσω ειδικών Αμερικανών διαμεσολαβητών-διπλωματών υπεγράφησαν και ενεργοποιήθηκαν οι διάφορες συμφωνίες των τελευταίων 25 χρόνων (Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ - Τζέιμς Πάρντιου, Μάθιου Νίμιτς κ.ά.), οι ΗΠΑ τις θεωρούν «ιερές» και ότι θα πρέπει συνολικά και σε επιμέρους κεφάλαια να εφαρμόζονται. Αυτές είναι η γνωστή Συμφωνία του Ντέιτον / Οχάιο / αεροπορική βάση Ράιτ Πάτερσον για τη διαίρεση και χαλαρή συνομοσπονδία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και η απόφαση του ΣΑ / ΟΗΕ 1244 του 1999, με την οποία αποχώρησαν από το Κόσοβο οι δυνάμεις της Σερβικής 3ης Στρατιάς της Νις και βάσει της Στρατιωτικής Συμφωνίας του Κουμάνοβο εισήλθαν στον εδαφικό χώρο του Κοσόβου οι ΝΑΤΟϊκές μονάδες του ARRC (υπό Βρετανό αντιστράτηγο) και εγκαταστάθηκαν στην Πρίστινα, στο Πρίζρεν, στη Μιτρόβιτσα, στο Πετς, στο Ουρόσεβατς κ.α

Πέραν αυτών, εδώ και 22 χρόνια έχει εγκατασταθεί και διατηρείται στο Κόσοβο μια πολυεθνική δύναμη (πάνω από 30 κράτη) με την επωνυμία KFOR υπό Ιταλό (ως επί το πλείστον) στρατηγόδιοικητή. Επίσης, στην κατηγορία αυτή έχουν ενταχθεί η προ 20 ετών υπογραφείσα Συμφωνία της Οχρίδας, με την οποία επεβλήθη ανακωχή στις πολεμικές επιχειρήσεις του σκοπιανού στρατού με το «παρακλάδι» του UCK στα Σκόπια, στο Τέτοβο, στο Γκόστιβαρ κ.α., αλλά και μια άλλη, μικρότερης εμβέλειας συμφωνία, που διέπει το καθεστώς των αλβανοφώνων της περιοχής της κοιλάδας του Πρέσεβο - Μεντβέντα και Μπουγιάνοβατς στη Νότια Σερβία.
Επιπρόσθετα, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει στην «Εκτελεστική Ντιρεκτίβα» συμπεριλάβει και τις αποφάσεις του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης που αφορούν τους εγκληματίες πολέμου των Σέρβων - Κροατών - Αλβανών και Βόσνιων μουσουλμάνων.

Η ρωσική διείσδυση


Η ρωσική διείσδυση εκ νέου παρατηρείται κλιμακούμενη σε ορισμένες χώρες της ΝΑ Ευρώπης, αν και έχει μειωθεί (και λόγω απελάσεων) σε Αλβανία, Κροατία και Μαυροβούνιο. Παραμένει όμως (από κοινού με την κινεζική και την ιρανική) ιδιαίτερα δραστήρια σε Σκόπια, Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Σερβία. Στην τελευταία σημειώνεται η προβληματική παρουσία εδώ και χρόνια μιας κοινής (;) ρωσοσερβικής βάσης με αναφορά σε ειρηνευτικές και ανθρωπιστικές συνδρομές, αλλά Δυτικοί παράγοντες στο Βελιγράδι και σε συμμαχικά στρατηγεία την εκλαμβάνουν ως βάση προωθημένης και αποσταθεροποιητικής δραστηριότητας της Μόσχας στα Δυτικά Βαλκάνια.

Το ΝΑΤΟ ενισχύει νότια του Δούναβη την παρουσία του, μέσω της υπό κατασκευή βάσης της Κουτσόβε στην Αλβανία (αεροπορική / νότια των Τιράνων), της αναβάθμισης των βάσεων σε Ρουμανία - Βουλγαρία και Κόσοβο, ενώ έχει «περάσει» για τα καλά στους κόλπους του το σχέδιο του «Ιντερμάριουμ», δηλαδή της αποτρεπτικής-αμυντικής διάταξης των δύο θαλασσών, της συνδετικής από Βαλτική μέχρι Μαύρη Θάλασσα των 9 αντιρωσικών κρατών (Πολωνία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Βουλγαρία και Ρουμανία), ενώ σταδιακά διευρύνεται προς τρίτη θάλασσα, την Αδριατική, με τη συμμετοχή της Αλβανίας, της Κροατίας, του Μαυροβουνίου, της Σλοβενίας και του Κοσόβου. Το σχέδιο αμερικανοπολωνικής έμπνευσης και καθοδήγησης (με θετικές τοποθετήσεις μέσα στο ΝΑΤΟ) έχει ως στόχο τον αποκλεισμό πολλών ρωσικών ενεργειών ως και τη σύμπηξη 14-15 έντονα φιλοαμερικανικών κρατών, που προέρχονται από την πρώην Σοβιετική Ενωση, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και το τιτοϊκό μόρφωμα της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Προφανώς, το σχέδιο στοχεύει και προς τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, ενώ οι Αμερικανοί στο ΝΑΤΟ συζητούν για τον ρόλο της Τουρκίας, ειδικά στη Μαύρη Θάλασσα.