Η επίτροπος ενέργειας της ευρωπαϊκής ένωσης, Κάντρι Σίμσον, είναι μια από τις υψηλόβαθμες πολιτικούς που αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η παρέμβαση τους στο 6ο οικονομικό φόρουμ των Δελφών, που θα διεξαχθεί αυτή την εβδομάδα. Η Εσθονή επίτροπος μιλάει αποκλειστικά στα «Π» για το πως η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, για την προοπτική του αγωγού eastmed και για το φιλόδοξο σχέδιο απολιγνιτοποιησης.

Η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές στην Ελλάδα έχει µεγάλη προοπτική, κυρίως χάρη στις κλιµατικές συνθήκες που επικρατούν. Πώς µπορεί η χώρα µας να αξιοποιήσει την προοπτική αυτή και να προσελκύσει επενδυτές;

Τόσο η παραγωγή όσο και η κατανάλωση ανανεώσιµης ενέργειας έχουν σηµειώσει σηµαντική πρόοδο στην Ελλάδα: ∆εν έχουµε ακόµα τα τελικά στοιχεία για το 2020, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι έχετε πετύχει τον στόχο για 20% από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Το σηµαντικό τώρα είναι να παραµείνει φιλόδοξη η χώρα σας και να θέσει µια ξεκάθαρη κατεύθυνση πολιτικής. Η Ελλάδα έχει θέσει στόχο κατανάλωσης ενέργειας από ΑΠΕ 35% έως το 2030 στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίµα, ο οποίος, όπως η Επιτροπή στην αξιολόγησή της εκτίµησε, είναι επαρκώς φιλόδοξος. Αλλά αυτό θα απαιτήσει σηµαντικές επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις. Για παράδειγµα, να συνδεθούν τα νησιά που δεν συνδέονται σήµερα στο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας και να αυξηθεί η χωρητικότητα του δικτύου διανοµής, ώστε να ενσωµατώσει περισσότερες ΑΠΕ και την απαραίτητη αποθήκευση ενέργειας. Για να προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές, η Ελλάδα θα µπορούσε να εισαγάγει µεταρρυθµίσεις που θα επιταχύνουν τη διαδικασία αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ και να διασφαλίσει την οικονοµική σταθερότητα και τη µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα των επενδύσεων αυτών. Φυσικά, η Ελλάδα έχει την ιστορική ευκαιρία να ωφεληθεί από το νέο, πολυετές δηµοσιονοµικό πλαίσιο της Ε.Ε. και από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας. Γνωρίζω ότι υπάρχουν ήδη πολλά συναρπαστικά σχέδια για ΑΠΕ: µεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα στη Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη, ένα συγκεντρωµένο έργο παραγωγής ηλιακής ενέργειας στην Κρήτη και άλλα έργα ΑΠΕ στις Κυκλάδες, την Κρήτη και την Πελοπόννησο. Η Ελλάδα εργάζεται επίσης πάνω σε ένα πλαίσιο και σε πιλοτικά έργα για το υδρογόνο, τα οποία επίσης καλωσορίζω.

Η Ελλάδα έχει υποβάλει το σχέδιο για την ανάκαµψη και την ανθεκτικότητα, το οποίο θα χρηµατοδοτηθεί σε έναν βαθµό από το Ταµείο NextGenEU. Το σχέδιο αυτό ανταποκρίνεται στα στάνταρντ της Κοµισιόν για µια πράσινη µετάβαση;

Πράγµατι, έχουµε ήδη λάβει το ελληνικό σχέδιο ανάκαµψης και ανθεκτικότητας και έγιναν εντατικές και εποικοδοµητικές συζητήσεις µε τις ελληνικές Αρχές κατά την προετοιµασία του. Η Κοµισιόν θα αξιολογήσει το σχέδιο µέσα στους επόµενους δύο µήνες. Καθώς αυτό το έργο θα προχωρά, δεν είµαι σε θέση να σχολιάσω τα µέτρα ή να προχωρήσω σε µια πρώιµη αξιολόγηση. Αν η Κοµισιόν προβεί σε θετική αξιολόγηση, τότε το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µπορεί να εγκρίνει την αποδέσµευση 3,96 δισ. ευρώ ως προχρηµατοδότηση. Συνολικά, το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας ζητά 30,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια (17,8 δισ. σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. σε δάνεια). Η Ελλάδα υποχρεούται να δαπανήσει το 37% αυτού του ποσού σε δράσεις για το κλίµα. Αυτό συνιστά µια µοναδική ευκαιρία για τα κράτη-µέλη, συµπεριλαµβανοµένης της Ελλάδας, να αυξήσουν το επίπεδο των επενδύσεων, ανάλογα µε τις φιλοδοξίες τους για το κλίµα. Τα σχέδια πρέπει επίσης να βοηθήσουν στην ενίσχυση της οικονοµικής ανάπτυξης, στη δηµιουργία θέσεων εργασίας και στην κοινωνική ανθεκτικότητα.

Ολες -εκτός από µία- οι λιγνιτικές µονάδες στη χώρα µας θα έχουν κλείσει µέχρι το 2023. Πώς κρίνετε το σχέδιο αυτό της κυβέρνησης και πώς αντιµετωπίζετε τις ανησυχίες στις τοπικές κοινωνίες για τη µεταλιγνιτική εποχή;

Το έχω αναφέρει ξανά και µε χαρά το επαναλαµβάνω ότι έχω εντυπωσιαστεί από το σχέδιο της Ελλάδας να καταργήσει τον λιγνίτη τόσο γρήγορα. Είναι σίγουρα φιλόδοξο, αλλά είναι ταυτόχρονα εφικτό, καθώς είµαστε έτοιµοι να την υποστηρίξουµε, συν τοις άλλοις µε χρηµατοδότηση από την Ε.Ε. Για να διασφαλίσουµε ότι η µετάβαση είναι δίκαιη, σε επίπεδο Ε.Ε. έχουµε το Ταµείο ∆ίκαιης Μετάβασης
Έχω εντυπωσιαστεί από το σχέδιο της Ελλάδας να καταργήσει τον λιγνίτη τόσο γρήγορα. Είναι σίγουρα φιλόδοξο, αλλά είναι ταυτόχρονα εφικτό
και την πλατφόρµα για να βοηθάµε τους πιο ευάλωτους. Η Ελλάδα θα λάβει 294 εκατοµµύρια ευρώ -ο 9ος µεγαλύτερος αποδέκτης- από το Ταµείο ∆ίκαιης Μετάβασης, µε έµφαση στη ∆υτική Μακεδονία και στην Πελοπόννησο, καθώς και στην Κρήτη και στα νησιά του Αιγαίου. Με την Πλατφόρµα ∆ίκαιης Μετάβασης βοηθάµε τις τοπικές κοινωνίες µε µια νέα µορφή τεχνικής βοήθειας, που λέγεται START. Η υποστήριξη της START ξεκίνησε πέρυσι στη ∆υτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη. Με την Πρωτοβουλία για Λιγνιτικές Περιοχές σε Μετάβαση έχουµε επίσης δηµιουργήσει οµάδες ανά χώρα, που θα εργάζονται µε τους τοπικούς φορείς, για να βελτιώσουν τη συνολική προσέγγιση στα ζητήµατα δίκαιης µετάβασης. Γενικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επενδύσει περισσότερα από 21 δισ. ευρώ από το Ταµείο Συνοχής της Ε.Ε. στην Ελλάδα την περίοδο 2021-2027 - µια σηµαντική αύξηση για τη χώρα, παρά τη συνολική µείωση του προϋπολογισµού για το πρόγραµµα αυτό. Μέσα στην επόµενη δεκαετία, η Πολιτική Συνοχής θα συνεχίσει να υποστηρίζει τoν µετασχηµατισµό της ελληνικής οικονοµίας, συµπεριλαµβανοµένης της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Συνεπώς, είµαστε έτοιµοι να βοηθήσουµε και µε πόρους και µε τεχνογνωσία. Παράλληλα, αυτό πρέπει να είναι µια κοινή προσπάθεια: Η Ελλάδα πρέπει να βρει τις καλύτερες ιδέες για έργα που θα ταιριάζουν µε τις ανάγκες των περιφερειών της. Αυτό είναι κάτι που δεν µπορούµε να κάνουµε από τις Βρυξέλλες.

Ποια είναι η θέση σας για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed; Είναι ένα βιώσιµο σχέδιο; Θα εξασφαλίσει χρηµατοδότηση από την Κοµισιόν;

Ο αγωγός EastMed είναι ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος για την Ε.Ε., σύµφωνα µε την 4η λίστα PCI που υιοθέτησε η Κοµισιόν τον Οκτώβριο του 2019. Είναι επί του παρόντος στη φάση της σύλληψης και η εµπορική βιωσιµότητά του πρέπει να παρουσιαστεί. Μια ολοκληρωµένη µελέτη σκοπιµότητας είναι αυτήν τη στιγµή σε εξέλιξη, µε χρηµατοδότηση 34,5 εκατ. από την Ε.Ε., που καλύπτει όλα τα τεχνικά στοιχεία του έργου αυτού, συµπεριλαµβανοµένου του µηχανικού σχεδιασµού και της έρευνας στον βυθό της θάλασσας για να προσδιοριστεί η διαδροµή του αγωγού. Παρακολουθούµε στενά τη διαδικασία. Είναι στην ευθύνη αυτού που προωθεί το έργο να προχωρήσει µε τα προκαταρκτικά βήµατα, ώστε να µπορεί να λάβει µια απόφαση για την πραγµατοποίησή του. Πρόκειται για ένα σύνθετο έργο και, για να µπορέσουµε να προσδιορίσουµε την εµπορική του βιωσιµότητα, όπως και µε άλλα έργα φυσικού αερίου κοινού ενδιαφέροντος, η αξιολόγηση πρέπει να αντανακλά τους στόχους της Ε.Ε. για µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα, όπως και τη µελλοντική ζήτηση για φυσικό αέριο.

Θα θέσει η Ε.Ε. πιο αυστηρούς στόχους εκποµπής αερίων του θερµοκηπίου για τα επιβατικά οχήµατα; Πόσο κοντά είµαστε στο τέλος των αυτοκινήτων όπως τα γνωρίζαµε, δηλαδή µε µηχανές εσωτερικής καύσης;

Οι µεταφορές παίζουν σηµαντικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συµφωνία. Σήµερα, αποτελούν το ένα τέταρτο του συνόλου των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου στην Ε.Ε. και, σε αντίθεση µε άλλους κλάδους, οι εκποµπές έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Μέχρι το 2050, οι εκποµπές από τις µεταφορές πρέπει να µειωθούν κατά 90%, κάτι το οποίο σηµαίνει πως σχεδόν όλα τα αυτοκίνητα στους ευρωπαϊκούς δρόµους πρέπει να είναι µηδενικών εκποµπών µέχρι τότε. Εκτιµούµε ότι µέχρι το 2030 τουλάχιστον 30.000.000 αυτοκίνητα µηδενικών εκποµπών θα βρίσκονται στους δρόµους της Ευρώπης. Η Επιτροπή θα προτείνει τον Ιούνιο την αναθεώρηση της νοµοθεσίας για τα στάνταρντ εκποµπών αερίων θερµοκηπίου για τα αυτοκίνητα και τα βαν ως κοµµάτι του «Πακέτου για το 55%» (σ.σ.: ο στόχος της Ε.Ε. είναι η µείωση των εκποµπών αερίων κατά 55% µέχρι το 2030), ώστε να τα ευθυγραµµίσουµε µε τους στόχους µας για το κλίµα. Εργαζόµαστε επίσης πάνω στην πρόταση για να µειώσουµε τις εκποµπές αερίων που µολύνουν την ατµόσφαιρα, επικαιροποιώντας τους κανόνες που τέθηκαν το 2012. Οι µελλοντικές προδιαγραφές για τις εκποµπές ρυπογόνων αερίων θα διασφαλίζουν ότι τα νέα αυτοκίνητα που βγαίνουν στην αγορά θα είναι όσο «καθαρά» γίνεται. Εχουµε ήδη δει µεγάλη άνοδο στην αγορά ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών οχηµάτων σε όλη την Ευρώπη και η ζήτηση για ηλεκτρικά, επαναφορτιζόµενα οχήµατα (ECVs) αυξάνεται διαρκώς. Το τελευταίο τρίµηνο του 2020 σχεδόν µισό εκατοµµύριο νέα ECVs καταχωρίσθηκαν στην Ε.Ε., φτάνοντας το άνευ προηγουµένου ποσοστό 17% στο µερίδιο αγοράς. Η ταχεία αύξηση στις πωλήσεις τέτοιων αυτοκινήτων συνοδεύτηκε από εξαπλωνόµενη υποδοµή επαναφόρτισης. Ο αριθµός των σηµείων φόρτισης highpower ανά 100 χλµ στους αυτοκινητοδρόµους αυξήθηκε από 12 σε 20 µέσα στο 2020. Το υδρογόνο έχει επίσης την προοπτική να βοηθήσει στην απεξάρτηση των µεταφορών από το διοξείδιο του άνθρακα, ειδικά για τα πολύ µεγάλα οχήµατα. Μέχρι το 2025, ο στόχος είναι να υπάρχουν περίπου 1.000.000 δηµόσια σηµεία φόρτισης και 500 σηµεία ανεφοδιασµού µε υδρογόνο, στην πορεία για τα 3.000.000 σηµεία φόρτισης µέχρι το 2030, ώστε να πιάσουµε τους κλιµατικούς µας στόχους.


Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά